چگونه کفش کوه خود را سایز کنیم؟

اندازه کفش های کوهنوردی تاثیر بسیار زیادی هم در حفظ گرمای پا و هم در عملکرد خود کفش دارد. بسیاری از سنگنوردان برای اینکه از تمامی عملکرد کفش خود استفاده کنند٬ کفش هایشان را تا حد ممکن تنگ انتخاب می کنند. اینکه اینگونه طرز فکر چقدر در دنیای سنگنوردی اسپرت طرفدار دارد نیازمند بررسی بیشتر است٬ اما مطمئنا در دنیای کوهنوردی جایگاهی نخواهد داشت. اگر کفش شما خیلی تنگ باشد شما از دو جهت دچار مشکل می شوید: یک اینکه اگر گردش خون و حرکت پنجه های پای شما محدود شود در نتیجه پای شما سرد خواهد شد و مورد بعدی اینکه زمانی که با پنجه های پای خود به چیزی ضربه میزنید (به طور مثال در هنگاه یخنوردی) و یا اینکه در حال پایین آمدن از کوه هستید٬ پنجه های پای شما به شدت تحت فشار قرار خواهند گرفت. توصیه می شود که کفش خود را به اندازه ای بزرگ انتخاب کنید که بتوانید تمامی انگشتان پای خود را تقریبا به اندازه یک سوم حالت عادی (یعنی زمانی که کفش به پا ندارید) تکان دهید.
ترجیحا زمانی که می خواهید یک کفش کوه را امتحان کنید به جای استفاده از ترکیب دو جوراب از یک جوراب پشمی متوسط استفاده کنید. همچنین در زمان امتحان کردن یک کفش از همان جوراب هایی استفاده کنید که همواره در کوهنوردی از آن ها بهره می گیرید. از آن جایی که پای شما در کوه مقداری متورم می شود٬ بنابراین توصیه می شود حتما در ساعات آخر روز کفش مورد نظر خود را امتحان کنید (زیرا پا به طور طبیعی در ساعات آخر روز مقداری بزرگتر است). زمانی که کفش خود را به پا کردید٬ بندهای آن را محکم ببندید و تلاش کنید با همان شدتی که در کوه به یخ ها ضربه می زنید به جایی ضربه بزنید (به طور مثال به ساق پای فروشنده)‌. اگر با این کار پنجه های پای شما باعث ایجاد تکانی در انتهای کفش شد بنابراین توصیه می شود یک سایز بالاتر را امتحان کنید تا زمانی که این مشکل برطرف شود. بعد از آن تلاش کنید تا با استفاده از قسمت های کناری پنجه پا بر روی یک سطح باریک (گیره پا) باستید. در این حال باید پاشنه پای خود را که در انتهای کفش به بالا حرکت می کند را احساس کنید. اگر این مقدار کم بود هیچ مشکلی وجود ندارد اما مقدار زیاد آن کوهنوردی شما را دردناک خواهد کرد. مهمترین نکته در انتخاب کفش پیدا کردن یک نقطه تعادل میان آزادی حرکت پنجه های پا در جلو کفش و بالا آمدن پاشنه در انتهای آن است. معمولا برندهای مختلف تولید کننده کفش های کوهنوردی از قالب های متفاوتی برای پاشنه کفش های خود استفاده می کنند. بنابراین ممکن است برای رسیدن به بهترین سایز نیاز باشد که برند مورد نظر خود را تغییر دهید.

مراقبت و نگهداری کفشهای کوهنوردی : 
در صورتی که با کفش کوه خود درست راه بروید و آنها را تمیز نگه دارید ، هم خاصیت ضد آب بودنشان را حفظ می‎کنند و هم دوام بیشتری خواهند داشت. 
حفاظت از کفش کوه شامل تمیز کردن ، حفظ شرایط نگهداری و ضدآب بودن است. نوع جنس کفش کوه با نوع پاک کردن آن بسیار مهم است. اگر کفش کوه شما راهنما یا بروشور دارد از آن استفاده کنید، بعلاوه باید اطلاعاتی هم در مورد ضد آب نمودن و نگهداری ، در راهنمای کفش کوه یا سایت سازنده وجود داشته باشد.
تمیز کردن Clearing
برای تمیز کردن کفش کوه ابتدا بندها را باز کنید و لایه داخلی کفش را اگر دارد در بیاورید. گل و لجن و خاک های چسبیده به کفش را با برس پاک کنید. بعد با مسواک نرم ، برس نرم یا اسفنج و آب سرد روی کفش را تمیز کنید. 
در صورت داشتن خرده ریزهای زیاد روی کفش، با آب سرد روی کفش را بشویید ، دقت داشته باشید آب داخل کفش نرود. 
بگذارید کفش ها در یک هوای معمولی هوا خشک شوند. برای خشک کردن از گرما و آتش و نور مستقیم آفتاب استفاده نکنید. 
مواد ترکیبی مثل Cambrelle هم با دقت تمیز و با آب شستشو شوند و بگذارید هوا بخورند تا خشک شوند. 

نگهداری Couditioning
رویه چرم مانند پوست است و اگر صحیح نگهداری نشود سفت می‎شود، ترک می‎خورد و آب درونش نفوذ می‎کند. مواد محافظ از نرم بودن چرم حفاظت می‎کنند و ضد آب کننده‎ها هم جلوی ورود آب را می‎گیرند. 
قبل از استفاده محافظت کننده ها از خشک بودن کفش کوه اطمینان حاصل کنید .وقتی از کفش کوه خود مراقبت می‎کنید، دقت ویژه‎ای در قسمت خم شدن انگشتان داشته باشید. اگر این قسمت از کفش صحیح تمیز نشود زودتر چاک می‎خورد.

１- کفش را کاملا تمیز کنید.
２- با پارچه آنرا خشک کرد.
３- با روزنامه پر کنید تا هم رطوبت آن گرفته شود و هم حالت و فرم خود را حفظ کند. (بویژه در کفش های چرمی)
４- برای حفظ انعطاف پذیری کفش و جلوگیری از نفوذ آب و رطوبت آنرا خشک کرده و واکس مخصوص بزنید.
５- برای خشک کردن کفش از حرارت مستقیم مثل آفتاب و آتش استفاده نکنید.
６- کفش چرمی را کاملا با پیه شتر و یا گوسفند چرب کنید و محل دوخت ها را نیز با موم عسل بپوشانید تا آب وارد کفش نشود.
７- هنگام شب خوابی در برنامه زمستانی کفش ها را با روزنامه پر کرده و داخل یک کیسه نایلنی قرار داده و در انتهای کیسه خواب قرار دهبد تا یخ نزند .در غیر اینصورت صبح روز بعد به پا کردن کفشی مانند آهن غیر ممکن است.

ضد آب نمودن کفش 
با مواد پایه محلول در آب یا موادی غیر از آب مانند روغن سیلیکون و واکس محلول در آب می‎توانند باشند. یعنی این که وقتی از این مواد استفاده شود کفش شما نم دار است و مرطوب. 
آب داخل منافذ چرم، می‎تواند به عنوان مجرای ضد آب بودن به این فرآیند کمک کند و آب داخل چرم را جذب نماید. 
این نوع از محافظها مناسب چرم های یک تکه، نوبوک و چرم جیر (suede Leather) هستند. به علاوه برای بافتها و لایه‎های Gore-tex
واکس (Wax)
بیشترین استفاده برای تمیز کردن کفش را دارد، اگرچه چرم را تیره می‎کند و مخصوصاً نمای ظاهری کفش شما را خراب می‎کند. واکس وقتی که خیلی کم و با سر انگشتان شما به کفش مالیده شوند مناسب هستند .
بعضی از واکسها کفش شما را تمیز و آب‎بند می‎کنند، اما خاصیت تنفسی آن را می‎گیرند. اگر مایلید در مناطق مرطوب و خیس پیاده‎روی یا کوهپیمایی کنید، انتخاب خوبی است.
سیلیکون (Silicon)
بهتر است وقتی استفاده شود که کفش شما نو است و هنوز استفاده نشده است. سیلیکون بافت را خراب نمی‎کند و رنگ چرم را تغییر نمی‎دهد. از نظر تنفسی برای چرم بهتر از واکس است، اما تأثیر آن نیز کمتر است. 
واکسهایی که محتوی سیلیکون هستند، از نظر ضدآب بودن بیشتر دافع آب هستند و تنفس بهتری دارند، اما برای بافتهای زبر و ترکیبی و جیر مناسب نیستند و رنگ آنها را تغییر می‎دهند.
مایعات شیمیایی Fluoro Chemical
مانند اسپری هستند و داخل یک کپسول به صورت مایع هستند و در صورت خارج شدن به حالت پودری در می‎آیند. برای تمامی پوتین‎ها و کفشها قابل استفاده‎اند، بخصوص بافتهای جیر و ترکیبی.
ترکیب مواد شیمیایی + سیلیکون می‎تواند خاصیتهای بیشتری داشته باشد.
روغن Oil
روغن چرم، صابون چرم و روغنهای دیگر چرم را کش می‎دهند و انعطاف‎پذیری چرم را از بین می برند. فقط به درد دستکش بیس بال می‎خورند.

مراقبت از کفش سنگ نوردی:
۱- هر چه بیشتر مراقبت نمایید کفش بیشتر عمر می کند.
۲- در تعمیرات دور کفش باید کف کفش نیز عوض شود چون تناسب جنس دور و کف کفش از بین می رود (کفش تعمیر شده بیشتر در تمرینات استفاده می شود)
۳- برای دستیابی به بهترین کارایی، کف و دور کفش، پیش از هر بار استفاده با مسواک و یا فرچه کاملا تمیز شود. سپس با کمی آب شسته و خشک شود تا تمیز و عاری از گرد و خاک باشد.
۴- در طی صعود یک مسیر طولانی عمل تمیز کردن کفش را می توان باهمراه داشتن کمی آب و یک عدد مسواک و یک تکه پارچه چندین مرتبه تکرار کرد. 
۵- اگرکفش سنگ نوردی با آب دریا خیس شود باید آنرا با آب شیرین کاملا شست تا هر نوع نمک و مواد دریایی که سبب پوسیدگی و خوردگی درزهای دوخته شده و سوراخ های بند کفش می شود از آن خارج شود.
۶- همیشه کیسه ای مناسب برای حمل کفش سنگ نوردی تهیه شود.
۷- اگر کفش فاقد سوراخ فلزی در محل عبور بند کفش است باید ازبند کفش های پهن استفاده شود تا از پاره شدن محل بند کفش جلوگیری شود.
۸- در بندکشی کفش دقت شود آنها به نوبت از پایین به بالا کشیده شوند طوری که کفش تمامی قسمت های پا را احاطه کند.
 

منابع : کوهنوردان زردشتی ایران،outdoorgearlab.com