همه چیز درباره کفش های کوهنوردی
کفش مهم ترین وسیله یک کوهنورد است. در صورتی که قصد کوهنوردی داشته باشید، تهیهی یک کفش کوهنوردی مناسب برای شما ضروری است. بنابراین کفش که محافظ پا است از مهمترین وسایل و پوشاک کوهنوردی به شمار می رود . کفش های قدیم از چرم ساخته می شد که بنا به شرایط مورد استفاده ضخامت و تعداد لایه های چرم متفاوت بود . یکی از اشکالات کفش های چرمی زمستانی وزن بالای آنها بود که با اختراع لایه ها و پارچه های جدید با عناوین گورتکس – سیمپاتکس و تینسولیت تا حدی این نقیصه جبران گردیده است . لایه گورتکس که در انواع پوشاک زمستانی کوهنوردی نیز بکار می رود دارای خاصیت یک طرفه بودن است ؛ یعنی تنها از یک طرف کاملا ضد آب و باد است و در نتیجه از داخل بخار و گرمای ناشی از تعرق و فعالیت را بخارج می فرستد و از خیس شدن پوشاک زیر و سرمازدگی جلوگیری می کند . لایه سیمپاتکس نیز مانند گورتکس ضد آب و ضد باد و دارای قابلیت تنفسی است . لایه تینسولیت نیز عایق بوده و در کفش های زمستانی و سنگین بکار می رود . زیره کفش کوهنوردی نیز از لایه های مخصوصی ساخته می شود که معروفترین آن ویبرام ایتالیا است . همچنین اخیرا لایه ای شوک گیر نیز ساخته شده که فشار ضربه های وارده به کف پا را کاسته و پا دیرتر خسته می شود و در سرازیری زانوها کمتر آسیب می بیند .
مشخصات کفش های کوهنوردی :
رویه و داخل کفش :
در گذشته کفش ها از دوختن چرم های درست میشدند، کفشهای چرمی امروزه کمتر متداول هستند و جای خود را به کفشهایی با طرحهای جدید و رویههایی از الیاف مصنوعی و سایر مواد نو ترکیب دادهاند. هر چند کفش ها درحال تغییر هستند ولی وظایف و کارهایی که باید انجام دهند، تغییر پیدا نکرده است. پیشرفت ساخت کفشها راحتی و ایمنی بیشتر را برای کوهنوردان حاصل کرده است.
انواع آن:
1- چرم (مصنوعی یا طبیعی)
2- پارچه های گورتکس (Gore-tex)، سیمپاتکس (Sympatex )عایق باد، رطوبت و قابل تفنس
3- مواد نو ترکیب مانند کولار (پارچه ضربه گیر)
4- تینسولیت (Thinsulate) خاصیت حفظ گرمای پا، برای ساخت کفش های زمستانی
5- فایبرگلاس (در میان کوهنوردان ایرانی به پلاستیکی معروف است، برای کوهنوردی اصلا مناسب نیستند)
خصوصیات لازم رویه کفش:
۱- ضد آب باشد.
۲- قابلیت تعریق داشته باشد.
۳- تا حدی برای راحتی پا، نرم و قابل انعطاف باشد.
۴- محکم باشد.
۵- قابل ارتجاع باشد.
۶- مقاوم به سرما، گرما و عوامل محیطی باشد.
۷- بندها تا نزدیکی پنجه ی پا ادامه داشته باشد. (راحت تر است، بهتر کیپ می شود و درآوردن آن راحت تر است)
۸- تا روی پا و قوزک ها را بپوشاند.
کفی کفش (تخت کفش):
لایه ای ویژه از کربن و لاستیک، که معروف ترین آن نام تجاری "ویبرام" Vibram ایتالیا بوده، مادهای سخت، ضد لغزش و پراستحکام است.
خصوصیات لازم برای کفی کفش باید شامل موارد ذیل باشد:
1 ضربه گیر باشد.
2- وضعیت استقرار کف پا را در داخل کفش حفظ کند.
3- عاج های عمیق داشته باشد.
4- اصطکاک خوبی داشته باشد.
5- مقاومت مناسبی داشته باشد.
6- انعطاف پذیری (بستگی به نوع کفش دارد)
ویژگیهای مهم کفشهای کوهنوردی
ضد آب بودن:
شاید تاکنون از افراد زیادی شنیده باشید که در ابتدای بیان ویژگیهای یک کفش کوهنوردی، به Gore-Tex بودن آن اشاره میکنند. Gore-Tex در واقع نام یک تکنولوژی پیشرفته در ساخت پارچه است که مزیتهایی برای آن ایجاد میکند. هنگام استفاده از کفشهای کوهنوردی، فرقی نمیکند که صعود زمستانه دارید یا کفش خود را در سایر فصول سال استفاده میکنید؛ قابلیت ضدآب بودن در کفش شما از میزان اهمیت زیادی برخوردار است تا تحت هر شرایط آبوهوایی و با بارشهای فصلی، بخش داخلی کفش همچنان خشک باقی بماند. وجود تکنولوژیهایی نظیر Gore-Tex در ساخت انواع کفش علاوه بر ایجاد هواخوری، تضمینکنندهی مقاومت آنها در برابر نفوذ آب خواهد بود.
استحکام کفش کوهنوردی:
هر لحظه ممکن است در مسیر صعود، تکهسنگی کوچک از بالا بلغزد و روی پای شما فرود آید؛ چهبسا به بروز آسیبهایی نیز منجر شود. با توجه به وجود خطرات اینچنینی، برای ساخت کفشهای کوهنوردی از موادی استفاده میشود که مقاومت زیادی در برابر ضربه و فشار داشته باشد تا در صورت بروز چنین حوادثی، از جهت حفظ ایمنی پاهایتان آسودهخاطر باشید. طراحی برخی کفشهای کوهنوردی به گونهای است که در قسمت پنجه، لایهای محافظ قرار داده شده. این لایهی محافظ ایمنی کفش را دربرابر فشار و ضربه بیشتر میکند. درواقع سازندگان کفشهای کوهنوردی برای تقویت ساختار کفش در قسمت پنجه از موادی مستحکم نظیر چرم طبیعی، چرم مصنوعی یا کامپوزیت استفاده میکنند که به رویهی کفش استحکام بیشتری میبخشد.
زیره:
یکی از مواردی که در طراحی و ساخت کفشهای کوهنوردی اهمیت زیادی دارد، جنس زیره و نوع آجهایی است که در آن استفاده میشود. زیرهی کفشهای کوهنوردی با توجه به موارد استفادهای که دارند، با یکدیگر متفاوتاند. درواقع برای کفشهایی که در سنگنوردی، یخنوردی یا کوهنوردی در ارتفاعات زیاد استفاده میشوند، طراحی زیره باید به شکلی باشد که قابلیت نصب کرامپون را داشته باشد؛ اما برای کفشهایی که در ارتفاعات پایینتر استفاده میشوند، صرفا وجود زیرهای آجدار و تهیهشده از لاستیکی مقاوم کافی است تا با ایجاد اصطکاک با سطح زمین بتواند به شما کمک کند که بهراحتی به مسیر خود ادامه دهید. یکی از انواع زیرههایی که در بیشتر کفشهای کوهنوردی استفاده میشود، زیرهی تولیدی شرکت ویبرام است که از لاستیکی بسیار باکیفیت تهیه میشود. طراحی این زیره به گونهای است که به واسطهی برآمدگیهای زیرهی کفش، به شما در پیمایش مسیرهای ناهموار کمک خواهد کرد.
قابلیت حفظ دما و هواخوری:
این دو قابلیت کاملا با یکدیگر متفاوت هستند؛ اما برای انتخاب کفش مناسب کوهنوردی باید به این دو قابلیت بهطور یکسان توجه داشت. آن دسته از کفشهای کوهنوردی که برای صعود سهفصله استفاده میشوند، باید دارای قابلیت هواخوری باشند تا علاوه بر جلوگیری از تعریق زیاد سطح پوست، به خنک نگه داشتن پای شما کمک کنند. اما برای کفشهای مورداستفاده در صعودهای زمستانه یا در محیطهای سرد، قابلیت هواخوری اهمیت چندانی ندارد و مهم این است که کفش بتواند پایتان را گرم نگه دارد. برای ساخت این کفشها بیشتر از تکنولوژیهایی بهره میگیرند که از هدررفتن دمای بخش داخلی کفش جلوگیری کند و مانع از سرمازدگی پاهایتان شود. برای انتخاب چنین کفشهایی باید به دمایی که کفشتان در آن قابلاستفاده است، توجه زیادی داشته باشید تا در نهایت بتوانید بهتر انتخاب کنید.
منابع : دیجی کالا مگ ، کوهنوردان زرتشتی ایران